Informatie voor mantelzorgers
Hier vind jij de eerste paar tips voor jou als mantelzorger.
Zorg ook voor jezelf.
Als mantelzorger komt er veel op je af. Waar begin je en hoe zorg je dat je niet overspoeld wordt door ad-hoc gebeurtenissen? 53% van de mantelzorgers voelt zich tamelijk- zeer zwaar of overbelast (infographic Alzheimer NL).
De belangrijkste professionele hulp is een casemanager dementie. Informeer bij jou huisarts naar deze professionele hulp. Naast deze hulp geven wij in dit artikel praktische handvatten, podcasts en schema’s die je kunt gebruiken. Een goede structuur, bewustwording en de durf om zorg te delen gaat helpen om mantelzorg goed vol te houden én ook te kunnen genieten van het zorgen voor jou dierbare. De onderwerpen die we behandelen:
- Verdelen van mantelzorg
- Hoe vraag je om hulp?
- Voor jezelf zorgen
- Grenzen bewaken
1. Verdelen van mantelzorg
Als mantelzorger komt er veel op je af. Het komt vaak voor dat mensen die mantelzorg geven zelf veel daarvan op (blijven) pakken. Daarom is het belangrijk om van het begin af aan anderen te betrekken bij de zorg die je hebt voor je naaste.
Ondersteuning voor je naaste en voor jezelf kun je organiseren.
Je kunt natuurlijk wachten tot iemand hulp aanbiedt, maar je kunt er zelf ook om vragen. Denk aan praktische taken als boodschappen doen of iets leuks met je naaste doen, zoals een museum bezoeken, samen iets drinken of een praatje maken. De meeste mensen vinden het fijn om iets voor een ander te doen, maar weten vaak niet of je het prettig vindt als ze hun hulp aanbieden, of ze weten niet wat ze voor je kunnen doen.
Overleg met je naaste welke specifieke behoeften jullie hebben: op het gebied van eten (boodschappen doen, koken, opruimen), dagelijkse taken als was doen, planten verzorgen, gezelschap, of een afspraak met een hulpverlener/arts/opticien (wie wil je graag bij je hebben, met wie zou je welke dingen kunnen doen?) vervoer (waar wil je naar toe en hoe: lopend, op de fiets, met de bus, trein, of auto?) en met wie zou je graag leuke dingen willen doen? Bespreek ook hoe het voor je naaste is om andere mensen in huis te hebben of om met hen weg te gaan. Wie ziet hij graag, wat doet hij graag met anderen, van wie accepteert hij hulp bij wat?
De TimeSteps app helpt je bij het maken, verdelen en coördineren van afspraken en taken. Zo houd jij overzicht en hoef je het niet meer allemaal alleen te doen.
Podcast ‘hoe schakel je je omgeving in bij dementie’:
2. Hoe vraag je om hulp?
Hulp vragen is makkelijker gezegd dan gedaan! Je kunt mensen uit je omgeving vragen om bepaalde taken over te nemen of om je naaste op een fijne manier gezelschap te bieden. Bijvoorbeeld bij het wandelen of iets anders dat hij/zij fijn vindt. Denk daarbij aan vrienden, familie, buren, kennissen en ook aan bijvoorbeeld collega’s en mensen die je kent van een club of vereniging. Hierbij kun je mensen zelf laten kiezen voor iets wat zij zelf prettig vinden om te bieden.
Stel jezelf de volgende vragen en schrijf de antwoorden op:
- Welke hulp zouden we fijn vinden en van wie zouden we die hulp willen?
- Wie is fijn gezelschap? Met wie zou ik of mijn naaste graag iets doen en wat zou ik dan willen doen?
- Wanneer zou ik hulp of gezelschap fijn vinden? Op een vast moment in de week of als ik erom vraag? Hoe lang per keer?
Maak een overzicht van hoe het nu is en stel het waar nodig bij. De afbeelding en het voorbeeldschema aan de linker kant kan daarbij helpen.
Als je het niet redt met je netwerk, overweeg dan daarnaast (deels) professionele hulp in te schakelen.
3. Voor jezelf zorgen
Hoe houd je de balans goed en hoe kun je beter voor jezelf zorgen? Ga na wat je in balans houdt, en wat je energie geeft en versterkt. Probeer je in te denken hoe het zou zijn als jij degene met dementie bent en je naaste geen plezier in zijn eigen leven zou hebben.
Plan tijd voor jezelf in
Om de energie dagelijks op te laden, is het belangrijk om iedere dag minimaal dertig minuten iets (leuks) voor jezelf te plannen. Maak een lijst met dingen die je graag voor jezelf doet. Hierbij mogen lummelen en niets doen ook een plaats hebben! Zorg dat je aan de dingen op die lijst ook echt toekomt. Als dat lastig is, vraag dan in het begin een vriend(in) om mee te kijken, door elke dag even te mailen of te appen om te laten weten of het je gelukt is. Zo bouw je controlemomenten in. Deze dagelijkse routine kan een groot verschil maken.
Het is belangrijk om naar je gevoel te luisteren. Dat kun je bijvoorbeeld doen door dagelijks op te schrijven hoe het gaat, wat er gebeurt met jou en je naaste en hoe jij je daarbij voelt, zowel in positieve als negatieve zin. Door af en toe terug te lezen wat je hebt geschreven, kun je deze ervaringen en gevoelens evalueren en signaleren waar je tegen je eigen grenzen aan loopt.
4. Grenzen bewaken
Hoe doe je dat dan, grenzen bewaken? Dat is voor iedereen anders. Toch willen we je hierbij enkele ideeën geven. Je grenzen liggen vaak op veel verschillende terreinen: lichamelijk, psychisch, relationeel, financieel en praktisch kun je tegen grenzen aanlopen. Denk je dat je het op het ene vlak voor elkaar hebt, dan kan er op een ander vlak wel weer een uitdaging op je weg komen.
Realiseer je dat je het niet allemaal alleen kunt doen en dat je vroeg of laat hulp moet inschakelen. Vaak wachten mensen daar te lang mee. Het kan dan zijn dat ze de grenzen al op verschillende vlakken gepasseerd zijn en hebben psychisch en fysiek (te) veel van zichzelf gevraagd. Om op het oude niveau terug te komen vergt vaak veel tijd. Wellicht hebben jij en je naaste het gevoel dat jullie er nog niet klaar voor zijn om hulp in te schakelen. Het kan voelen als een stukje verlies van autonomie. Dat is heel normaal en begrijpelijk. Onderzoek die gevoelens en bespreek ze, met elkaar en/of met iemand die je na staat. Bedenk ook dat als je opgebrand raakt, je ook zorg uit handen moet geven. Dan is het fijner om de regie meer in eigen hand te hebben.
Bronvermelding:
Deze tips zijn van de dementie experts van:
“Dementie, hoe ga je ermee om?”
